Dəli köynəyi

Дата публикации: 18.04.2015 7:54:27

...Nə oldu, nə olmadı, o qədər də anlamadım. Eşitmişdim ki, həmin o məktəbdə müəllim deyib ki, get evdəkilərə söylə, pul gətirsinlər. Mən də avam oldum, soruşdum: - Süpürgə pulu istəyirlər?Cavab gəlmədi. Yenə avam-avam soruşdum: - Müəllimin ad günüdür? Bayramdır? Sinif rəhbərinin dayısı nəvəsi diş çıxardıb, yoxsa əri maşınını harasa sürtüb?Yenə cavab gəlmədi. Amma mən avamam axı, əl çəkmədim: - Sən Allah nə olub? Çarli Çaplinin ad günüdür? Bəlkə İngiltərə kraliçası nəticəsini qucağına alanda uşaq yaramazlıq eyləyib? Yoxsa, Fidel Kastronun başına bədbəxtlik gəlib, məndən gizlədirsiniz? Dedilər kraliça sağ-salamatdır, Fidel Kastro dumbul kimidir, amma sənə nə isə olub. - Mənə? - Hə, sənə! Məgər məktəbdən pul istəyəndə belə-belə bədbəxtliklərin baş verməsi vacibdir? - Bəs, o pulu niyə istəyirlər? Baxdılar bir-birinin üzünə. Sonra mənə dedilər ki, mütləq çıldağa getməlisən. Yəqin gecə yuxunda şou-biznesin qara eynəkli, çığır-bağır salan uşaqlarından bir-ikisini görmüsən, əsəblərin xarab olub. Mən dedim, onlar dedilər, olmadı. Çıldağa getdik. Zalım oğlu kürəyimin ortasına o yanan şeyi nətəhər yapışdırdısa, “cızz” elədi. Yandım, yaxıldım. Amma növbədə xeyli qadın xeylağı vardı və utandığımdan səsimi çıxarmadım. Amma o “cızz” eləyən şeyin zərbindən gözümün yaşı muncuq-muncuq töküldü.

Geri qayıdanda dözmədim, yenə avam-avam sourşdum:

- Axı niyə o məktəbdə pul istəyirlər? Başqa millətlər pul xərcləyir, uşaqlara savad verir. Geyindirir, yedirir, içirir, amma bizdə şagirdləri təpə-qapaz eləyirlər ki, get pul gətir.

Baxdılar bir-birinin üzünə. Avamam axı. Yenə dedim:

- Axı, məktəbdə reket olmaz, müəllim olar. Müəllim də soyğunçuluq eləməz. Şagirdlərə dərs verər, bilik öyrədər.

Yenə baxdılar bir-birlərinin üzünə.

- Bəlkə birinin pulu yoxdur, yavan çörək yeyir. Bu milləti soyub-talayan azdır, bir tərəfdən də “müəllim” qiyafətinə girmiş cibgirlər meydan sulayır? O hansı məktəbdir? Haradadır, neçə saylıdır, müəllimin adı nədir?

Dinmədilər. Evə gələndə məni yuxu tutdu. Elə əcaib-qəraib şeylər gördüm ki. Bir dəstə “müəllim” əllərində top-tüfəng üstümə gəlirdi. Əvvəl cibimi soydular, sonra paltarlarımı soyundurub, gözdən itdilər. Yuxudan hövlank oyandım.

Doğrudan da əynimdə bircə köynək qalmışdı. Qolları o qədər uzun idi ki, əllərimi çıxarıb, gözümü ovuşdura bilmirdim. Birtəhər ayağa qalxdım. Güc-bəla ilə güzgüyə yaxınlaşdım. Oy daad...

Bu nədi, ə? Ə, bu dəli köynəyidi. Sən öl odu. Bunu mənə niyə geyindiriblər? Elə bu vaxt dost-tanış ağxalatlı həkimlərlə bərabər içəri girdi.

- Ay doxdur, bu nədi?

Həkim boynunun ardını qaşıdı:

- Bu şeydi... şagird formasıdı.

- Nə?

- Şagird formasıdı.

- Mən şagird olmaq istəmirəm.

Həkim gülümsündü:

- Bilirəm. Şagirdləri soyurlar, döyürlər, söyürlər. Amma sənə toxunmayacaqlar.

- Niyə?

- Çünki sən həqiqəti söyləyirsən, ədalət axtarırsan.

- Hə, axtarıram!

- Onlar də səni gözləyirlər.

- Kim?

- Ədalət müəllim, Həqiqət xanım.

Güldüm:

- Ay doxtur, avam-avam danışmayın. Nə Ədalət, nə Həqiqət?

Bir-birlərinin üzünə baxdılar. Həkim:

- Deyəsən ayılıb, həm də ağıllanıb.

- Hə, doxtur, səhər-səhər çıldağa aparmışdıq.

- Malades! Yəqin ağlı başına gəlib.

Səsimi atdım başıma:

- Ə, çıxın rədd olun burdan! Juliklər! Sən öl sizi bir-bir bu pəncərədən ataram!

Oy daad! Cumdular üstümə. Köynəyin qollarını qabaq tərəfdən qarpazlayıb, arxada bərk-bərk bağladılar. İstədim həkimə bir kəllə atam, olmadı. İki yekəpər gədə məni yumaq kimi büküb, atdılar təcili yardım maşınına.

İndi burdayam. Əynimdə də həmin o köynək. Özünü öymək olmasın, yaraşır. Amma daha dinmirəm. Həkim arabir soruşur:

- Rüşvət alan var?

- Yox!

- Xalqı soyan var?

- Elə şey olar?

- Ədalətsizliyə rast gəlmisən?

- Əttövbə!

- Müəllimlər, həkimlər, məmurlar, səlahiyyət sahibləri... kiminsə cibinə göz dikir?

- Ağlı başında olan belə şər-böhtan söyləməz!

- Gözəl! - deyə həkim razı qalır.

Və elə buna görə də dünən məni buraxdılar. Xəstəxananın darvazasından çıxanda həkim özünü mənə çatdırdı:

- Bunu yadından çıxarma!

- Bu nədi, doxdur?

- Köynəkdi... O o o... zad köynəyi. Sənin əyninə yaxşı olur, həm də yaraşır. Yenə orda-burda axmaqlasan lazım olacaq.

Axmaqlamaram. Amma hər dəfə o məktəbin, məhz o məktəbin, o bir... lənət şeytana! Özümü saxlayıram.

Amma həm də sevinirəm. Köynək doğrudan da əynimə görəydi. Amma qandal, həbsxana... Tez qulaqlarımı çəkirəm. Evə çatanda isə köynəyi şifonerdən asıram yerinə və:

- Allah, sənə şükür! - deyib uşağın yanına keçirəm, - Bala, müəllimin mənə görə bir ismarıcı, tapşırığı, qulluğu yoxdur ki?

- Yox, ay dədə, yoxdu. Amma bayaq bələdiyyədən gəlmişdilər. Dedilər ki, eviniz qanunsuz tiklib.

- Niyə, bala? Bütün sənədlər yerli-yerindədir.

- Dedilər şirinliyi çatmayıb.

Hirs vurdu beynimə. İstədim ağzımı açım, gözüm şifonerə sataşdı. Həm də qapı döyüldü. Açdım. Sahə müvəkkili idi.

- Ağsaqqal, qonşular şikayət eləyirlər ki, Aygün Kazımovadan çox Mirey Matyeyə qulaq asırsan. O fransızlarla başqa əlaqən-zadın yoxdur ki?

Anladım. Başımla işarə elədim ki, gözlə, gəlirəm. Şifoneri açdım. Bir pencəyimə, bir də o köynəyə baxdım. Dərindən köks ötürüb, əlimi pencəyin qoltuq cibinə saldım...

Şükür buna da, şükür!